[tintuc]Lan Cattleya có vẻ đẹp đài các, kiêu sa và đặc biệt có mùi hương rất quyến rũ đang, đây là một loài hoa không thể thiếu trong giới chơi lan. Cattleya có tuổi thọ rất dài, có thể sống đến 20 - 30 năm nếu chăm sóc tốt. Cattleya có nhiều loại với nhiều màu sắc khác nhau, có những loại cattleya độc đáo giá lên đến 1 - 3 triệu đồng cho một nhánh lá, trong khi chậu lan thông thường giá chỉ 200.000 đồng. Những người mới bắt đầu sở hữu chậu lan Cattleya, nhất là chậu lan quý rất lúng túng trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc cho cây lan xanh tốt, trổ hoa.
Lưu ý
Lan Cattleya thích hợp nước có pH = 6 - 7, mùa nắng tưới 2 - 3 lần/ngày. Thích hợp nắng 50% nên cần chọn lưới có ánh sáng 50%. Phun phân, thuốc (trừ sâu, nấm) định kỳ 15 - 30 ngày/lần, sau khi hoa tàn thì dùng lại phân 20 - 20 - 20. Không cần phải tỉa rễ, khoảng 2 năm thay chất trồng/lần.
Nếu chăm sóc tốt, Cattleya sẽ tự ra hoa. Còn để đảm bảo cây ra hoa đúng thời điểm như ý thì “kích” ra hoa. Tuy nhiên cũng phải chú ý rằng, chọn thời điểm chồi thứ 6 vừa nhú lên 4 - 5 cm thì xử lý, nếu chồi thứ 6 quá cao thì khó xử lý ra hoa. Thông thường, chồi vừa mới nứt đến khi ra hoa khoảng 4,5 tháng. Trong lúc “kích” ra hoa phải giảm 50% nước tưới, tăng ánh sáng (bỏ bớt lớp lưới che). Đối với lan Cattleya, cần chú ý khi điều khiển ra hoa là tăng lân, giảm nước, đưa ra ánh sáng và treo cây cần ra hoa cao hơn.
[/tintuc]
Trong giới chơi lan Sài Gòn không ai không biêt tiếng bác Trí người có thâm niên trong việc trồng lan chơi lan và cung cấp giống lan Cattleya. Bác tên thật là Lê Nhị Trí (Q.2, TP.HCM) là một trong những người trồng và chơi lan Cattleya thành công đầu tiên của Việt Nam .Với kinh nghiệm của mình, BácTrí hướng dẫn cách trồng, chăm sóc và điều khiển ra hoa loài lan này như sau:
Cách trồng cây con
Chọn nhánh lan khỏe, tép to, màu xanh tốt, không có vết bệnh hay màu lá khác thường. Sau khi cắt nhánh lan khỏi cây mẹ, treo trong mát 3 - 5 ngày (nếu cây mua ở chợ thì khỏi treo mát). Ngâm nhánh lan trong thuốc khử trùng (5 - 10 phút), để ráo, sau đó ngâm tiếp trong thuốc trị nấm (5 - 10 phút), khoảng 3 ngày sau đem trồng. Chọn chậu nhựa, có dây treo, cách trồng rất đơn giản: Đặt nhánh lan ở bên mép chậu, quấn dây không cho nghiêng ngả, xoay chiều phát triển vào trong (nếu đặt nhánh lan giữa chậu, cây sẽ phát triển tới và tràn ra ngoài không đẹp).
Khi mới trồng, không cần cho thứ gì vào chậu. Đến khi cây lan ra rễ mới cho than vào chậu. Chú ý không dùng than lấy từ cây vùng nước mặn, không để than ngập rễ mà có khoảng cách để rễ ăn xuống từ từ. Rễ bám sâu thì cho lớp dớn (có bán ở shop hoa kiểng) phủ mặt chậu (không phủ rễ). Trong thời gian lan ra rễ, phun thêm chất tăng trưởng (tuần/lần) cho cây ra rễ nhanh. Khi lan có rễ ăn sâu thì tưới phân, giai đoạn đầu bón NPK 30 - 10 - 10, sau đó là 20 - 20 - 20 (dùng nuôi lan quanh năm).
Cho lan Cattleya ra hoa
Cây lan trồng khoảng một năm, có khoảng 5 tép lá, đến tép thứ 6 có thể “kích” ra hoa. Tép thứ 6 này phải khỏe mạnh, có khả năng cho hoa thì chuyển sang phun phân NPK có lân cao như 19 - 31 - 17, 6 - 30 - 30 (theo hướng dẫn từng loại) lên thân, rễ. Phun 3 lần, mỗi lần cách nhau 7 - 10 ngày, cũng có thể 3 ngày/lần nếu pha loãng phân. Đến lần thứ 4 thì phun NPK 20 - 20 - 20. Cách 7 ngày sau thì phun lại 19 - 31 - 17 (phun khoảng 1 - 2 lần) thì cây bắt đầu ra hoa. Khi cây có nụ, dùng phân có kali tăng (10 - 10 - 30, 12 - 0 - 40) giúp không rụng hoa, hoa nở có màu sắc đẹp.
Cách trồng cây con
Chọn nhánh lan khỏe, tép to, màu xanh tốt, không có vết bệnh hay màu lá khác thường. Sau khi cắt nhánh lan khỏi cây mẹ, treo trong mát 3 - 5 ngày (nếu cây mua ở chợ thì khỏi treo mát). Ngâm nhánh lan trong thuốc khử trùng (5 - 10 phút), để ráo, sau đó ngâm tiếp trong thuốc trị nấm (5 - 10 phút), khoảng 3 ngày sau đem trồng. Chọn chậu nhựa, có dây treo, cách trồng rất đơn giản: Đặt nhánh lan ở bên mép chậu, quấn dây không cho nghiêng ngả, xoay chiều phát triển vào trong (nếu đặt nhánh lan giữa chậu, cây sẽ phát triển tới và tràn ra ngoài không đẹp).
Khi mới trồng, không cần cho thứ gì vào chậu. Đến khi cây lan ra rễ mới cho than vào chậu. Chú ý không dùng than lấy từ cây vùng nước mặn, không để than ngập rễ mà có khoảng cách để rễ ăn xuống từ từ. Rễ bám sâu thì cho lớp dớn (có bán ở shop hoa kiểng) phủ mặt chậu (không phủ rễ). Trong thời gian lan ra rễ, phun thêm chất tăng trưởng (tuần/lần) cho cây ra rễ nhanh. Khi lan có rễ ăn sâu thì tưới phân, giai đoạn đầu bón NPK 30 - 10 - 10, sau đó là 20 - 20 - 20 (dùng nuôi lan quanh năm).
Cho lan Cattleya ra hoa
Cây lan trồng khoảng một năm, có khoảng 5 tép lá, đến tép thứ 6 có thể “kích” ra hoa. Tép thứ 6 này phải khỏe mạnh, có khả năng cho hoa thì chuyển sang phun phân NPK có lân cao như 19 - 31 - 17, 6 - 30 - 30 (theo hướng dẫn từng loại) lên thân, rễ. Phun 3 lần, mỗi lần cách nhau 7 - 10 ngày, cũng có thể 3 ngày/lần nếu pha loãng phân. Đến lần thứ 4 thì phun NPK 20 - 20 - 20. Cách 7 ngày sau thì phun lại 19 - 31 - 17 (phun khoảng 1 - 2 lần) thì cây bắt đầu ra hoa. Khi cây có nụ, dùng phân có kali tăng (10 - 10 - 30, 12 - 0 - 40) giúp không rụng hoa, hoa nở có màu sắc đẹp.
 |
| Lan hoàng hậu - Cattleya aurantiaca |
Lưu ý
Lan Cattleya thích hợp nước có pH = 6 - 7, mùa nắng tưới 2 - 3 lần/ngày. Thích hợp nắng 50% nên cần chọn lưới có ánh sáng 50%. Phun phân, thuốc (trừ sâu, nấm) định kỳ 15 - 30 ngày/lần, sau khi hoa tàn thì dùng lại phân 20 - 20 - 20. Không cần phải tỉa rễ, khoảng 2 năm thay chất trồng/lần.
Nếu chăm sóc tốt, Cattleya sẽ tự ra hoa. Còn để đảm bảo cây ra hoa đúng thời điểm như ý thì “kích” ra hoa. Tuy nhiên cũng phải chú ý rằng, chọn thời điểm chồi thứ 6 vừa nhú lên 4 - 5 cm thì xử lý, nếu chồi thứ 6 quá cao thì khó xử lý ra hoa. Thông thường, chồi vừa mới nứt đến khi ra hoa khoảng 4,5 tháng. Trong lúc “kích” ra hoa phải giảm 50% nước tưới, tăng ánh sáng (bỏ bớt lớp lưới che). Đối với lan Cattleya, cần chú ý khi điều khiển ra hoa là tăng lân, giảm nước, đưa ra ánh sáng và treo cây cần ra hoa cao hơn.
 |
| Lan hoàng hậu - Cattleya labiata |